सुटकेचा उद्देश्य
नंतर परमेश्वर मोशेस म्हणाला, फारोकडे जाऊन त्यास सांग, परमेश्वर असे म्हणतो की, माझ्या लोकांनी माझी सेवा करावी म्हणून त्यांस जाऊ दयावे. (निर्गम ८: १)
तुमच्या सुटकेचा आणि आरोग्याचा उद्देश आहे. हे परमेश्वराचीसेवा करण्यासाठी आहे.
जर तू माझ्या लोकांना जाऊ दिले नाहीस तर मी सारा देश बेडकांनी भरून टाकीन व सगळया देशाला पीडीन.
(निर्गम ८:२)
येथे, देव मोशेद्वारे फारोला ताकीद देतो, पिडांच्या अटींचे स्वरूप दर्शवतो. इस्राएली लोकांना मुक्त होऊन जाऊ देण्यास नकार देण्याने दैवी प्रतिशोध उत्पन होईल. एक पीडा म्हणून “बेडकांची” विशेषता ही एकमेव आहे आणि देवाचा सरळ हस्तक्षेप दाखवते. देवाचा प्रतिकार परिणाम आणू शकतो हे ते दाखवते, जसे रोम. १:१८ मध्ये दिले आहे, “वास्तविक जी माणसे अनीतीने सत्य दाबून ठेवतात त्यांच्या अभक्तीवर व अनीतीवर देवाचा क्रोध स्वर्गातून प्रकट होतो.”
बेडकांची पीडा ही मिसरी देव हेकेट साठी सरळपणे आव्हान म्हणून पाहिले जाऊ शकते, ज्याला बेडूक म्हणून दर्शवले आहे आणि तो प्रजनन आणि पाण्याशी संबंधित आहे. बेडकांची पीडा पाठविण्याद्वारे, देव मिसरी दैवतांवर त्याची श्रेष्ठता दाखवत होता.
नाईल नदीत बेडकांचा सुळसुळाट होईल. बेडूक नदीतून तुझ्या वाड्यात झोपण्याच्या खोलीत. बिछान्यात तसेच तुझ्या सेवकांच्या व अधिकाऱ्यांच्या घरात, भट्ट्यात पाण्यांच्या भांड्यात येतील.(निर्गम ८:३)
नील नदी, मिसर देशासाठी जीवनाचे स्त्रोत होती, हे दु:खाचे स्त्रोत झाले होते, जे नैसर्गिक क्रमाच्या उलट होण्यावर जोर देते. वैयक्तिक आणि पवित्र स्थानात असा शिरकाव (निजण्याची खोली, भट्टी आणि काथवटीत), हे नैसर्गिक जग आणि मानवी क्षेत्र ह्या दोन्हींवर देवाचे पूर्ण प्रभूत्व ठळकपणे मांडते. नदीपासून सुरु होऊन मिसरी लोकांच्या अत्यंत घनिष्ठ स्थानांपर्यंत पोहचणे हे देवाच्या पोहोचपासून सुटू शकत नाही यास अधोरेखित करते. जसे यिर्मया २३:२४ जसे देवाचा दृष्टीकोन घोषित करतो, “परमेश्वर म्हणतो, माझ्या दृष्टीस पडणार नाही अशा गुप्त स्थळी कोणाला लपता येईल काय? मी आकाश व पृथ्वी व्यापून राहत नाही काय?”
बेडकांनी जीवनाच्या सर्व भागांमध्ये शिरकाव केला आहे याचा तपशील पापाचे व्यापक स्वरूप आणि पश्चाताप घडवून आणण्यासाठी आवश्यक असलेल्या दैवी न्यायाच्या व्याप्तीचे प्रतिक असू शकते.
ते तुझ्या, तुझ्या सेवकांच्या व लोकांच्या अंगावर चढतील.”‘(निर्गम ८: ४)
पीडा ही फारोपासून त्याच्या सेवकांपर्यंत मिसरी लोकांच्या सर्व स्तरांवर परिणाम करण्यात फरक करत नाही. हे सार्वभौमत्व दाखवते की देवाचा न्याय हा केवळ फारोसाठी नाही परंतु संपूर्ण पद्धती ज्यांनी इस्राएली लोकांवर अत्याचार केले आहे.
“परमेश्वर मोशेला म्हणाला, ‘अहरोनाला सांग की, ‘आपली काठी हाती घेऊन नद्या, नाले व तलाव ह्यांवर आपला हात उगार आणि बेडूक मिसर देशावर चढून येतील असे कर.” (निर्गम ८:५)
हे वचन देवाची इच्छा पूर्ण करण्यासाठी मोशे आणि अहरोन यांच्या सहकार्याच्या भूमिकेवर जोर देते, त्यात अहरोन हा नेहमी मोशेच्या मार्गदर्शनानुसार चिन्हे दाखवत आहे. काठीचा वापर दैवी अधिकार आणि सामर्थ्याचे प्रतिक आहे, ही तीच काठी आहे जी फारोसमोर सर्पामध्ये बदलली होती (निर्गम ७:१०). काठी पाण्यावर उगार ही आज्ञा देवाच्या सर्व सृष्टीवरील प्रभुत्वाला सूचित करते, जे मिसरी लोकांचा नील नदीसाठी आदर आणि त्यांच्या पाण्याच्या दैवतांना आव्हान देते.
“नद्या, नाले व तलाव” ह्यांचा विशेष उल्लेख हे या कृत्याच्या सर्वसमावेशक स्वरूपास ठळकपणे दर्शवतो., याची खात्री करतो की बेडूक हे पाण्याच्या प्रत्येक स्त्रोतामधून निघतील, मिसर देशाचा कोणताही भाग त्यातून सुटणार नाही.
“अहरोनाने मिसरातील जलाशयांवर आपला हात उगारला तेव्हा बेडूक बाहेर निघाले आणि त्यांनी मिसर देश व्यापून टाकला.” (निर्गम ८:६)
मोशे द्वारे अहोरानाने देवाची आज्ञा पाळणे, आणि त्याच्या कृत्याचा त्वरित परिणाम हा बेडूक बाहेर निघाले होते. देव जी आज्ञा देतो ते घडते; त्याचे वचन रिकामी परत जात नाही (यशया ५५:११).
“मिसर देश व्यापून टाकला” हा वाक्प्रचार ओतप्रोत शिरकाव सुचवतो जो दैनंदिन जीवनात व्यत्यय आणतो आणि दैवी न्यायाच्या पूर्ण स्वरूपास प्रतिध्वनित करतो.
स्तोत्र. १०५:३० म्हणते, “त्यांचा देश, त्यांचे राजवाडे बेडकांनी व्यापून टाकले.” हे वचन पीडेच्या व्यापक स्वरूपाचा पुनरुच्चार करते, त्याच्या परिणामाचा प्रभाव सर्वात संरक्षित आणि प्रतिष्ठित क्षेत्रावर देखील होतो यावर जोर देते, जे सर्व सामाजिक श्रेष्ठतेपेक्षा देवाच्या सामर्थ्याचे प्रतिक आहे.
चेटूक जादूगारी
तेव्हा जादूगारांनी आपल्या मंत्रतंत्राच्या योगे तसेच केले, त्यांनी मिसर देशावर बेडूक आणिले. (निर्गम ८: ७)
मनोरंजक आहे हे लक्षात घेणे की जादूगारांनी सुद्धा बेडूक आणले परंतु बेडकांनी भूमी वर येऊ नये म्हणून ते काही करू शकलेनाही.
मग फारोने मोशे व अहरोन यांना बोलावून आणले. फारो त्यांना म्हणाला, “हे बेडूक माझ्यापासून, व माझ्या लोकांपासून दूर करण्याकरिता तुमच्या परमेश्वरालाविनंति करा मग तुमच्या परमेश्वराची उपासना करण्याकरिता मी तुम्हा लोकांना जाऊ देईन.”
(निर्गम ८: ८)
फारोची विनंती देवाच्या शक्तीच्या तात्पुरत्या स्वीकारास चिन्हित करते. मोशे व अहरोनबरोबर तडजोड करण्याची त्याची तयारी पीडेद्वारे गंभीर असुविधा आणि गोंधळ निर्माण केला आहे यास प्रतिबिंबित करते. फारोचे हे कृत्य निर्गमच्या पुस्तकात पुन्हा पुन्हा घडणाऱ्या पद्धतीस स्पष्ट करते: फारोच्या मनाचा कठीणपणा दबावाखाली सवलत देणे आणि त्याच्या आश्वासनांपासून नंतर माघार घेणे यामध्ये सतत बदलत राहतो.
पीडा साठी मध्यस्थी
मोशे फारोस म्हणाला, तुमच्यापासून व तुमच्या घरांतून बेडूक नाहीसे करून नदीत मात्र राहू दयावे म्हणून मी तुमच्यासाठी, तुमच्या सेवकांसाठी आणि तुमच्या प्रजेसाठी केव्हा विनवणी करावी हे सांगण्याचा मान माझ्याऐवजी तुम्हांला असो. (निर्गम ८:९)
जेव्हा तुम्ही मध्यस्थी करता, तेव्हा परमेश्वरतुम्हांला ढेकुण, मच्छर वगैरे पासून सुद्धावाचवेल.
फारोने उत्तर दिले, “उद्या.”तेव्हा मोशे म्हणाला, “तुमच्या म्हणण्याप्रमाणे होईल अशा प्रकारे तुम्हाला समजेल की आमच्या परमेश्वरासारखा दुसरा देव नाही. (निर्गम ८:१०)
मोशेचा प्रतिसाद “उद्या” देवाचे सामर्थ्य एका विशेष समयी प्रकट होण्याच्या स्पष्ट प्रदर्शनाला होऊ देते, त्यामुळे त्याच्या दैवी स्त्रोताबद्दल कोणतीही शंका काढून टाकते. जसे यशया ४६:१० देवाबद्दल घोषित करते, “मी आरंभीच शेवट कळवतो.” या कृत्याद्वारे मोशेची इच्छा असते की फारोने परमेश्वराची अद्वितीयता आणि श्रेष्ठता ओळखावी.
बेडूक तुम्हापासून तुमच्या घरातून, तुमचे सेवक व तुमचे लोक याच्यापासून निघून जातील; ते फक्त नदीत राहतील.”(निर्गम ८:११)
हे वचन पीडेच्या उलट होण्यास सूचित करते, बेडूक त्यांच्या नैसर्गिक निवासात, नदीत परत जाण्याने असे होते. हे केवळ सामान्यस्थिती परत आणणार नाही परंतु नैसर्गिक जगावर देवाचे नियंत्रण आणि संकटे आणणे आणि ती काढून टाकण्याच्या त्याच्या क्षमतेला चिन्हित करण्याचे देखील काम करते.
मग मोशे व अहरोन फारोपासून निघून गेले आणि फारोवर बेडूक आणले होते त्याविषयी मोशेने परमेश्वराला प्रार्थना केली.(निर्गम ८:१२)
मोशेची देवाकडे प्रार्थना ही देव आणि फारो यांच्यामध्ये मध्यस्थ म्हणून त्याच्या भूमिकेला ठळकपणे मांडते. आज्ञाधारकपणाचे नातेसंबंध आणि मोशे आणि देवामधील संभाषणाला देखील त्याच्या कृतीला अधोरेखित करते, जे सुटकेसाठी साहाय्यक होते आणि त्यानंतर चिन्हे घडू लागतात.
सुटकेची किंमत
परमेश्वराने मोशेच्या विनंतीप्रमाणे केले; घरीदारी, अंगणात, व शेतात बेडूक होते ते सर्व मरून गेले. लोकांनी ते गोळा करून त्यांचे ढीग केले, तेव्हा सर्व जमिनीवर घाण सुटली. (निर्गम ८:१३)
सुटके साठी नेहमीच तुम्हांला काही किंमत भरावी लागेल. ह्या प्रकरणात जमिनीवर घाण सुटली. लोक बेडकांच्या पीडे पासून मुक्त झाले परंतु त्यांना घाणीची दुर्गंध सहन करावी लागली.
14ते सडूलागले आणि त्यामुळे सर्व देशात घाण वास येऊ लागला.15बेडकांची पीडा दूर झाली हे फारोने पाहिले आणि त्याचे मन पुन्हा कठीण झाले. त्याने मोशे व अहरोन यांनी विचारल्याप्रमाणे केले नाही. परमेश्वराने सांगितल्याप्रमाणेच हे झाले. (निर्गम ८:१४-१५)
बेडूक काढून टाकणे हे दुर्गंधीमधून पीडेची स्पष्ट आठवण ठेवून जाते, जे पाप आणि अवज्ञेच्या परिणामांचे प्रतिक आहे. चमत्कारिक मध्यस्थीचा हस्तक्षेप पाहिलेला असतानाही, “देवाचा चांगुलपणा आणि दयेमुळे” फारोचे हृदय कठीण होत जाते, कारण दयेकडे दुर्लक्ष केल्याने “पापात आणखी कठोर” होण्याकडे नेते. फारोच्या प्रतिसादाबद्दल देवाने केलेले पूर्वीचे भविष्य हे आचरण पूर्ण करते (निर्गम ७:३). जसे हे यशया ४८:३ मध्ये स्पष्ट केले आहे, “मी मागेच पूर्वीच्या गोष्टी सांगितल्या, माझ्या मुखातून त्या निघाल्या, मी त्या कळवल्या; मी त्या अकस्मात करू लागलो, आणि त्या घडून आल्या.”
देवाचे बोट
मग परमेश्वराने मोशेला म्हटले, अहरोनाला सांगकी, आपली काठी उगारून जमिनीच्या धुळीवर मार म्हणजे मिसर देशभरत्या धुळीच्या उवा बनतील. त्यांनी तसे केले; अहरोनाने आपल्या हातातली काठी उगारून जमिनीच्या धुळीवर मारिली तेव्हा मनुष्यांवर व पशुंवर उवा झाल्या; सर्व मिसर देशभर जमिनीवरल्या धुळीच्या उवाच उवा बनल्या. उवा उत्पन्न करण्यासाठी जादूगारांनी आपल्या आपल्या मंत्रतंत्राच्या योगे तसे करण्याचा प्रयत्न केला, पण त्यांना ते साधेना; मनुष्य व पशु उवांनी भरून गेले. तेव्हा जादुगार फारोस म्हणाले, यांत देवाचा हात आहे; तरी फारोचे मन कठीण राहिले आणि परमेश्वराने म्हटले होते त्याप्रमाणे तो त्यांचे म्हणणे ऐकेना. (निर्गम ८: १६-१९)
फारच मनोरंजक हे आहे की जादूगारांनी त्यास "देवाचे बोट" असे म्हटले, मला आनंद आहे की त्यांनी देवाचा हात किंवा परमेश्वराचा हात असे म्हटले नाही. देवाच्याबोटाने मिसर मधील सर्व प्रकारच्या चेटूक ला थांबविले. केवळ याची कल्पना करा कीजेव्हा देवाचा हात आपल्यावर आहे. तर मग कल्पना करा की तुमच्या आणि माझ्याद्वारे काय घडू शकते?
निर्गम ८: १६-१९-देवाचे बोट
ह्यावेळी यान्नेस आणियाम्ब्रेस देवाच्या चमत्काराची नक्कल करू शकले नाही. त्यांनी फारोला सांगितले, "हे देवाचे बोट" आहे. आणि मग आपण हेपाहत नाही कीते पुन्हा त्याविरुद्ध बोलले किंवा त्याचा प्रतिकार केला. देवाचे बोट शत्रूला शांतकरीत आहे.
येथे आणखी एक उदाहरण आहे जेव्हा देवाच्या बोटाने त्याच्या शत्रूंना शांत केले आहे:
त्यावेळी व्यभिचार करीत असताना धरलेल्या एका स्त्रीला शास्त्री वपरुशी ह्यांनी त्याचाकडे आणिले व तिला मध्ये उभे करून ते त्याला म्हणाले, गुरुजी, ही स्त्री व्यभिचार करीत असताना धरण्यात आली. मोशेने नियमशास्त्रात आम्हांला अशी आज्ञा दिली आहे की, अशांना दगडमार करावा; तर आपण हिच्याविषयी काय म्हणता? त्याला दोष लावावायला आपणांस काहीतरी मिळावे म्हणून त्याची परीक्षा पाहण्याकरिता ते असे म्हणाले, येशू तर खाली ओणवून बोटाने जमिनीवर लिहू लागला; आणि ते त्याला एकसारखे विचारीत असता तो उठून त्यांना म्हणाला, तुम्हांमध्ये जो निष्पाप असेल त्याने प्रथम तिच्यावर दगड टाकावा. मग तो पुन्हा खाली ओणवून जमिनीवर लिहू लागला. हे शब्द ऐकून वृद्धांतल्या वृद्धांपासून तो थेट शेवटल्या माणसापर्यंत ते सर्व एकामागूनएक निघून गेले; येशू एकटा राहिला आणि तेथेच ती स्त्री मध्ये उभी होती. नंतर येशू उठला व त्या स्त्रीशिवाय तेथे कोणी नाही असे पाहून तिला म्हणाला, बाई, तुला दोष देणारे कोठे आहेत? तुला कोणी दंड ठरविला नाही काय? ती म्हणाली, प्रभुजी, कोणी नाही. तेव्हा येशू तिला म्हणाला, मीही तुला दंड ठरवीत नाही; जा; ह्यापुढे पाप करू नको. (योहान ८: ३-११) un
देवाचे बोट संपूर्ण जगाला शांत करते. निगर्म ३१ मध्ये, आपण वाचतो...
निर्गम ३१: १८ .....मोशेला साक्षीच्या दोन पाट्या दिल्या, पाषाणाचे दोन साक्षपट, देवाच्या बोटाने लिहिलेले.
दहा आज्ञा ह्या देवाच्या बोटाने लिहिल्या गेल्या आहेत. आणि त्यांनी त्या सर्वांना जे देवा विरुद्ध शत्रुत्वात आहेत त्यांना शांत केले आहे.
रोम ३: १९ आपणाला ठाऊक आहे की, प्रत्येक तोंड बंद व्हावे व अवघे जग देवासमोर शिक्षेस पात्र ठरावे, म्हणून नियमशास्त्र जे काही सांगते ते शास्त्राधीन असलेल्यालोकांना सांगते.
मग परमेश्वर मोशेला म्हणाला, “सकाळी लवकर ऊठ; आणि फारो नदीवर जाईल तेव्हा त्याच्याकडे जा. त्याला असे सांग की परमेश्वर म्हणतो, ‘माझी उपासना करण्यासाठी माझ्या लोकांना जाऊ दे! (निर्गम ८: २०)
भल्या पहाटे:
हे तातडी आणि दृढनिश्चयाचे प्रतिक आहे. पवित्र शास्त्राच्या संदर्भात, भल्या पहाटे कार्य करणे हे नेहमी एक महत्वाचे काम किंवा संदेशाला सूचित करते (उदाहरणार्थ, उत्पत्ति २२:३ मध्ये देवाची आज्ञा पाळण्यासाठी अब्राहाम भल्या पहाटे उठला).
फारोसमोर:
हे फारोच्या अधिकाराला सरळपणे आव्हान दर्शवते, जे राजाच्या प्रतीकारावर देवाच्या आज्ञेला ठामपणे मांडते.
21जर तू त्यांना जाऊ देणार नाहीस तर मग तुझ्या घरात, तुझ्यावर, तुझ्या सेवकांवर गोमाशा येतील. अवघ्या मिसर देशातील घरे गोमाशांच्या थव्यांनी भरून जातील. गोमाशांचे थवे अंगणात व जमिनीवरही येतील.22जर तू त्यांना जाऊ देणार नाहीस तर मग तुझ्या घरात, तुझ्यावर, तुझ्या सेवकांवर गोमाशा येतील. अवघ्या मिसर देशातील घरे गोमाशांच्या थव्यांनी भरून जातील. गोमाशांचे थवे अंगणात व जमिनीवरही येतील.23 तेव्हा उद्या माझ्या लोकांशी वागताना आणि तुमच्या लोकांशी वागताना मी भेद करीन आणि तोच माझा पुरावा असेन.”(निर्गम ८:२१-२३)
हे देवाचे त्याच्या लोकांवरील संरक्षणात्मक कृपेला दर्शवते, जे मिसरी आणि इस्राएली लोकांमध्ये स्पष्टपणे फरक करते, जे निवडलेले आणि संरक्षित आहेत या कल्पनेवर जोर देते. (निर्गम ८:२२)
हे संपूर्ण बायबलमध्ये आढळणाऱ्या पवित्रतेला आणि वेगळेपणाच्या कल्पनेला पूर्वनिर्मित करते. (लेवीय २०:२६)
उद्या, हे चिन्ह असे होईल: देवाचे पूर्वज्ञान आणि घटनेंच्या नियोजित अंमलबजावणीला दाखवते, जे त्याच्या सार्वभौमत्वाची आणि आश्वासनांच्या निश्चिततेची पुष्टी करते. (यशया ४६:१०)
तडजोड
निर्गम ८: २४-२७
त्याप्रमाणे परमेश्वराने केले; फारोच्या वाड्यात, त्याच्या सेवकांच्या घरात व सगळ्या मिसर देशांत गोमाश्यांचे थव्यांचे थवे आले; गोमाश्यांच्या ह्या थव्यांनी देशाची खराबी झाली. मग फारोने मोशे व अहरोन यास बोलावून आणून म्हटले, तुम्ही जा, याच देशात आपल्या देवाला यज्ञ करा. मोशे म्हणाला, असे करणे उचित नाही, कारण आम्ही जो यज्ञ आमचा देव परमेश्वर यास करणार आहो त्याची मिसरी लोकांस किळस येईल;
मिसरी लोकांच्या दृष्टीने किळसवाणा यज्ञ आम्हीं त्यांच्या डोळ्यादेखत केल्यास ते आम्हांस दगडमार करावयाचे नाहीत काय? आम्ही रानात तीन दिवसांच्या वाटेवर जाऊ आणि परमेश्वर आमचा देव आम्हांस सांगेल त्याप्रमाणे त्याला यज्ञ करू.
आता परमेश्वराकडून जास्तीत जास्त दबाव केल्यानंतर, ज्यामध्येचिलटे आणि माशा यांचा वापर केल्यानंतर, फारो हा आता तडजोड करण्यास तयार झाला! 'ठीक आहे' फारो म्हणतो, 'तुम्ही जा आणि तुमचे यज्ञ करा' परंतुह्याप्रदेशातच हे करा.' कदाचित फारो ला सुंदर क्षण मिळेल? त्याने त्याच्या विचारात तडजोड केली आहे, ठीक आहे, परंतु त्यात अजूनही सूक्ष्म कपटनीति आहे.
ह्या वचनातून काय आहे ते जे आपण सैतानाच्या चरित्रा बद्दल शिकतो, मी ऐकत आहे, की हे म्हणावे, ...मी आनंदी आहे कीतुम्ही हे विचारले. आपण काय शिकतो ते हे की, जर तो कोणाला ख्रिस्ती होण्यापासून जर थांबवू शकत नाही तर पुढील योजना ही की त्यांना जगिक बनवून टाकावे! हाच काय तो अर्थ आहे जेव्हा तो असे म्हणाला की या प्रदेशातच यज्ञ करा.
मुलभूतरित्या, जर तुम्हाला पाहिजे तर तुमचा धर्म पाळा, परंतु मिसर मध्येच पाळा....ह्या जगाच्या पद्धतीमध्येच तो पाळा.
आज ख्रिस्ती धर्मा द्वारे जितके काही पुढे पाठविले जात आहे ते सर्व ह्या पद्धती मध्ये मोडत आहे.
अनेक लोकांना त्यांच्या जीवनाला त्याद्वारे पूर्णपणे न बदलता ईश्वरीयपणा किंवा विश्वासाचे अनेक प्रकार करीत राहावे असे आवडते. लोक जे रविवारी इतके स्वच्छ आणि चमकदार दिसतात परंतु उरलेल्या आठवड्यात ते मिसर च्या क्षेत्रातच राहतात! हेच ते काय फारो येथे सांगत आहे, 'थोडीशी धार्मिकता दाखवा जर तुम्हाला पाहिजे, परंतु ती मिसर च्या आतच असली पाहिजे. मोशेने उत्तम ते केले जेव्हा त्याने फारोला म्हटले ----तसे योग्य होणार नाही!
तडजोड-उथळ ख्रिस्ती धर्म
फारो बोलला, तुम्ही रानात जाऊन परमेश्वर तुमचा देव यास यज्ञ करावा यासाठी, मी तुम्हांस जाऊ देतो; मात्र फार दूर जाऊ नका; माझ्यासाठी विनवणी करा. (निर्गम ८: २८)
हे फारच आध्यात्मिक असे वाटते, आणि जसे काही शेवटी फारो हा विश्वास ठेवत आहे. तुम्ही कधी ऐकले आहे काय, लोक म्हणतात, "तुम्ही देवाची सेवा करू शकता, तुम्ही प्रार्थना करू शकता वगैरे, परंतु त्यामध्ये खोलवर जाऊ नका." हा तोच आत्मा आहे ज्याने फारो द्वारे बोलले.
Chapters
- अध्याय १
- अध्याय २
- अध्याय ३
- अध्याय ४
- अध्याय ५
- अध्याय ६
- अध्याय ७
- अध्याय ८
- अध्याय ९
- अध्याय १०
- अध्याय ११
- अध्याय १२
- अध्याय १३
- अध्याय १४
- अध्याय १५
- अध्याय १६
- अध्याय १७
- अध्याय १८
- अध्याय १९
- अध्याय २०
- अध्याय २१
- अध्याय २२
- अध्याय २३
- अध्याय २४
- अध्याय २५
- अध्याय २६
- अध्याय २७
- अध्याय २८
- अध्याय २९
- अध्याय ३०
- अध्याय ३१
- अध्याय ३२
- अध्याय ३३
- अध्याय ३४
- अध्याय ३५
- अध्याय ३६
- अध्याय ३७
- अध्याय ३८
- अध्याय ३९
- अध्याय ४०